Anna Wyszyńska: Prawidłowy wynik poziomu glukozy na czczo, czyli – mówiąc popularnie – poziom cukru powinien być niższy od 100 mg/dl. O czym świadczy wyższy wynik?

Mgr Alicja Szewczyk: Zacznijmy od informacji ogólnych. Na świecie jedna osoba dorosła na dziesięć choruje na cukrzycę. Ponad 90% z nich ma cukrzycę typu 2. Blisko połowa nie została jeszcze zdiagnozowana. Jeśli cukrzyca nie zostanie wcześnie wykryta i nie będzie leczona, może doprowadzić do poważnych i zagrażających życiu powikłań. Podstawowym testem diagnostycznym w tym zakresie jest pomiar stężenia glukozy we krwi wykonywany na czczo. Stężenie glukozy we krwi na poziomie od 100 do 125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) jest nieprawidłowe, stanowi jeden z elementów stanu przedcukrzycowego. Ta sytuacja wymaga zwykle pogłębionej diagnostyki w postaci doustnego testu tolerancji glukozy.

Jakie są przyczyny i objawy tego stanu?

Jest wiele czynników, które mogą się przyczyniać do wystąpienia stanu przedcukrzycowego. To przede wszystkim nadwaga i otyłość, a także nieprawidłowy sposób żywienia – wysokie spożycie cukrów prostych, m.in.: słodyczy, napojów słodzonych, nasyconych kwasów tłuszczowych, mięsa czerwonego i żywności przetworzonej. Dodajmy, że do stanu przedcukrzycowego mogą prowadzić również: zbyt wysokie stężenie trójglicerydów we krwi, niski poziom „dobrego” cholesterolu LDL, a także podwyższone ciśnienie tętnicze krwi. Należy zwrócić szczególną uwagę na takie dolegliwości, jak m.in.: zwiększone pragnienie i spożycie płynów (polidypsja), zwiększony apetyt – tzw. wilczy głód (polifagia), zwiększone oddawanie moczu (poliuria), niezamierzona utrata masy ciała, przewlekłe zmęczenie, ogólne osłabienie, częste, nawracające infekcje, np. zakażenia układu moczowego. Leczenie stanu przedcukrzycowego ustalane jest przez lekarza na podstawie wyników badań oraz dodatkowych uwarunkowań zdrowotnych pacjenta.

Czy ten stan można cofnąć?

Stan przedcukrzycowy jest zaburzeniem odwracalnym – istotne są jednak wczesne wykrycie nieprawidłowości oraz dokładne przestrzeganie zaleceń lekarskich. Podstawowym elementem leczenia jest redukcja masy ciała. Skuteczne odchudzanie obejmuje zarówno zmianę nawyków żywieniowych, jak i zwiększenie aktywności fizycznej. W niektórych przypadkach lekarz może zadecydować o konieczności włączenia leków. Istotnym elementem jest redukcja kaloryczności w odżywianiu – początkowo o ok. 500 kcal na dobę w porównaniu z dietą stosowaną dotychczas. Warto pamiętać także o częstszym spożywaniu mniejszych porcji posiłków. Optymalnie powinno to być pięć posiłków dziennie w odstępach co 3 godz. Konieczne jest unikanie produktów bogatych w cukry proste, takich jak np. cukierki, słodzone napoje i inne słodycze. Należy także wyeliminować z diety produkty bogate w tłuszcze nasycone (np. typu fast food) oraz maksymalnie zredukować spożycie alkoholu. Potrawy powinny być spożywane w formie gotowanej w wodzie lub na parze oraz duszonej. Nie należy zapominać o aktywności fizycznej. Warto wprowadzić ćwiczenia fizyczne kilka razy w tygodniu (co najmniej 150 min tygodniowo). Zachęcam wszystkich do wypełnienia ankiety w kierunku badania przesiewowego dotyczącego ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2. Ankieta jest dostępna na stronie internetowej: www.pfed.org.pl/aktualno347ci/swiatowy-dzien-cukrzycy-ocen-ryzyko-wystapienia-cukrzycy-typu-2 .